120تریلیون سلول لازم است تا انسان ساخته شود، آنها واحدهای بنیادین زندگی اند که مغز، ماهیچه‌ها، اندام ها و تمامی بخش‌های بدن مارا میسازند. در دهه‌ی گذشته دانشمندان توانستند چیزی را به تماشا بنشینند که زمانی ناشدنی بود (دنیای درون سلول انسان). پیشرفت های تازه به اونجایی رسیده است که دانشمندان میتوانند طوری درون سلول را ببینند که هرگز قبل از آن شدنی نبوده است، ما میتوانیم بخش‌های هر سلول و چگونگی کار آنها با یکدیگر را ببینیم. هرچه بیشتر درباره‌ی عالم می‌آموزیم ساده تر بنظر میرسد اما سلول اینطوری نیست هرچه بیشتر درموردش یاد میگیریم همه چیز پیچیده‌تر میشود.
سلول‌های ما هرروز میتوانند با ویروس‌ها و دشمنان باستانی ما رویاروی شوند، ماشین‌های کوچک بسیار سنگ دلی که برای بازتولید خود دست به کُشتار میزنند. سازوکار کاملی در درون سلول‌ها وجود دارد که ویروس‌هایی که نمیدانستیم در بدنمان بودند را بیرون میبرند.
زندگی پنهان سلول
سلول‌ها آجرهای سازنده و بنیادین بافت‌های زنده اند و با این وجود در زیر هر یک سلول دنیای نهفته که ناآشنا تر از هر دنیای علمی تخیلی است، دنیایی که در آن میلیاردها ماشین میکروسکوپی هریک نقش خودرا بازی میکنند و همنوا باهم هرلحظه زندگی مارا میسازند. هرکدوم ما از 120تریلیون سلول ساخته شده که باهم فرق دارند اما آنها رهنمودهای یکسانی دارند، مثل نوزادها هستند و وقتی بدنیا میان شبیه هم هستند اما به سرعت تغییر میکنند، نوزادها در کشورهای گوناگون یاد میگیرند با زبان‌های مختلفی صحبت کنند که بدن ماهم همینطوری است، بعضی از سلول‌ها به زبان قلب حرف میزنند و بعضی زبان کبد. کارگران این دنیای باورنکردنی پروتئین‌ها هستند، زنجیرهایی از مواد شیمیایی پیچیده که میتوانند به یکدیگر قفل شوند و ماشین‌هایی تماشایی بیافرینند، کارِ پروتئین‌های دیگر آفریدن ساختارهای باورنکردنیست مانند اسکلت درونی که سلول‌هارا در کنار هم نگه میدارد. این بسته های بزرگ پیوسته خودرا با فشارها و استرس‌ها سازگار میکنند تا با ساخت و ساز و بازسازی به سلول شکل و نیرو ببخشند.
موتور پروتئین‌ها
بجز آنها موتور پروتئین‌هارا داریم، کارگرانی بارکش که از اسکلت سلول بدنبال شاه راه هایی میجویند تا خوراک مواد شیمیایی و مواد جوهری ساخت و ساز زندگی را به هرجا لازم است برسانند. آنها تنها یکی از ماشین های شگفت انگیزی هستند که این اجتماع پر تکاپو را تندرست نگه میدارد.
سوال اینجاست که چیزهای درون سلول از کجا میدانند چطور به جایی برسند که برای پیش بردن وظیفشون باید به آنجا بروند؟ و میدانیم که سلول‌ها بسیار درهم هستند و همه چیز مرتب به هم میخورد و همه این چیزها بیشتر اتفاقی است اما به اندازه کافی به جایی که باید بروند میرسند و کل سیستم درست کار میکند.
ایستگاه‌های نیروی سلول
نیرورسانی به کل این فعالیت ها توسط ایستگاه های شارژ انجام میشود، درون ساختارهایی که آزادانه شناورند و میتوکندری نام دارند توربین‌ها با سرعت بیش از هزاربار در دقیقه میچرخند و میلیاردها باطری شیمیایی بسیار خُرد را از نو شارژ میکنند. هرکاری ما میکنیم، هر تپش قلبی، هر حرکت و هر اندیشه‌ای از باطری هایی نیرو میگیرند که با این ایستگاه های سلولی نیرو شارژ میشوند و هرچیزی در این دنیا بنا بر یک شاه نقشه کار میکند و این نقشه در ژرفنای دل هر سلولی نگه داری میشود.
هسته
هسته گنبدخانه‌ای است که دفترچه‌ی راهنمای زندگی را در خود دارد(DNA).
اگر کنکوری هستید حتما این مطلب را مطالعه فرمائید: بررسی اجمالی دفترچه‌ی دروس عمومی همه رشته ها در کنکور
DNA
“دی ان ای” زنجیره ای از مواد شیمیایی است که بصورت ژن ها سازمان یافته است، هر ژنی رهنمودهای ساختن پروتئینی خاص را در خود دارد. مارپیچ دوتایی بیش از 20هزار رهنمود درخود دارد که به سلول های ما میگوید که چه بسازند، در چه زمانی بسازند و چگونه بسازند، نه تنها سلول هایمان بلکه کل بدن مارا سازمان میبخشند.
مارپیچ دوتایی نماد قرن21 شده و ماده بسیار شگفت انگیزی است، در هر سلول بدن، 180سانتی متر DNA وجود دارد و اگه تمام این تکه های کوچک روی یک خط مستقیم گذاشته شوند هزاران بار به ماه میرسند و برمیگردند.
اما این زنجیره حیاطی مواد شیمیایی هیچ ارزشی نداشت اگر ارتشی از ماشین های میکروسکوپی وجود نداشت که مرتب در طول آن سفر کنند، آنرا بازسازی و رونویسی کرده و DNA را به رهنمودهایی تبدیل کنند که سلول بتواند بفهمد. پس از رونویسی ژن رهنمودها به بیرون هسته برده میشوند، در بیرون کارخانه های متحرکی آنرا میخوانند و تبدیل به پروتئین هایی تا 2میلیون گونه متفاوت میکنند که هریک شکل و هدف خاص خودرا دارد.
زباله دان سلول
چیزهای بسیار کمی در سلول وارد زباله دان میشود، پروتئین های به کار رفته و معیوب برای بازیابی نشانه گذاری میشوند سپس با رنده های گردان و نیرومند به حرده هایی به نام پروتئازوم تبدیل میشوند که انهارا به آجرهای سازنده بسیار کوچکی برای پروتئین های تازه تبدیل میکنند اما هر سلول بخشی از مرحله ی بزرگتری از سلول است که پیوسته باهم ارتباط دارند. پاره هایی از پروتئین های رنده شده پیوسته به سطح برده میشوند و روی سطح مورد بازبینی قرار میگیرند تا با نگهبانان ایمنی سیستم بدنمان کنترل و تنظیم شوند یعنی با سلول های سفید خون‌مان. سربازهای گشت پاره های پروتئین را برای نشانه های آسیب یا عفونت وارسی میکنند.
حتما مطالعه کنید: خلاصه نویسی درس زیست شناسی
هر سلول انسانی در بر گیرنده ی چنین دنیای پیچیده ی مبهوت کننده ای است که با ماشین های هسته ای که در دل خود دارد سازمان یافته است، که از روی رهنمودهایی که در DNA نوشته شده، بدون هیچ ایستی کار میکنند. (همه‌ی اینها قدرت خدارا که بی شک فراتر از اینهاست نشان میدهد و باید شکرگزار خدا باشیم)
اگر کنکوری هستید حتما این مطلب را مطالعه فرمائید: بررسی درس زیست شناسی در دفترچه رشته تجربی در کنکور سراسری
اگر از این مطلب استفاده کردی بفرست برای بهترین دوستت تا اون هم به علمش اضافه بشه
لینک کوتاه مطلب: https://jozve-darsi.com/?p=3087
